Wat is een risicograaf?
Een risicograaf is een instrument dat wordt gebruikt om het risico van gevaren te beoordelen en te classificeren, vaak in de context van veiligheidstechniek en risicomanagement. Het helpt bij het bepalen van de noodzakelijke veiligheidsmaatregelen door het kwantificeren van risico’s op basis van verschillende factoren. Een risicograaf bestaat uit een reeks van criteria die samen een gestructureerde manier bieden om risico’s te evalueren en de benodigde risicoreductie te bepalen.
De risicograaf beoordeelt risico’s doorgaans op basis van vier factoren:
-
Ernst van het letsel (S): Hoe ernstig zou een letsel of schade kunnen zijn als een risico zich voordoet? Dit wordt meestal ingedeeld in verschillende categorieën, zoals licht letsel, zwaar letsel, of dodelijke afloop.
-
Frequentie en duur van blootstelling (F): Hoe vaak en hoe lang worden mensen blootgesteld aan de gevaarlijke situatie? Bijvoorbeeld, een risico dat slechts zelden voorkomt, wordt anders beoordeeld dan een risico waaraan men voortdurend wordt blootgesteld.
-
Mogelijkheid om het gevaar te vermijden (P): Wat is de kans dat iemand het gevaar kan ontwijken? Als het gevaar bijvoorbeeld duidelijk zichtbaar is en vermeden kan worden, wordt dit meegewogen in de beoordeling.
-
Waarschijnlijkheid van het optreden van een ongewenste gebeurtenis (W): Hoe groot is de kans dat het ongeval daadwerkelijk plaatsvindt? Dit hangt af van verschillende factoren, zoals technische of organisatorische maatregelen die al zijn genomen.
Hoe werkt een risicograaf?
De risicograaf helpt bij het toekennen van een risicoscore door de bovenstaande factoren te combineren. Op basis van deze score kan men beslissen welke veiligheidsmaatregelen noodzakelijk zijn, bijvoorbeeld de toepassing van aanvullende beveiligingen, aanpassingen in het proces, of organisatorische veranderingen. Risicografen worden vaak gebruikt bij:
- Het ontwerp en de beoordeling van veiligheidsfuncties op machines (bijv. volgens de norm EN ISO 13849-1 voor machineveiligheid).
- Het bepalen van de vereiste risicoreductie in procesveiligheid (bijv. volgens de norm IEC 61511).
Een risicograaf biedt bedrijven een methodisch en consistent systeem om risico’s op een gestandaardiseerde manier te evalueren en stelt veiligheidsprofessionals in staat om betere beslissingen te nemen met betrekking tot risicobeheersing en -reductie.